Eindelijk toegang tot Wlz voor mensen met psychische aandoening
Jaren achtereen heeft MIND Ypsilon ervoor geknokt en nu is er dan eindelijk de bevestiging: Mensen die hun leven lang intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben, kunnen vanaf 2021 toegang krijgen tot de Wet langdurige zorg (Wlz). De ministerraad heeft hiertoe vrijdag een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd.
Andere groepen hadden al veel langer toegang tot de opvolger van de Awbz, maar alleen mensen met psychische problemen waren uitgesloten. Discriminatie vonden Ypsilon en de koepel MIND, die een intensieve lobbycampagne starten om de toegang alsnog geregeld te krijgen. Vond hun geluid aanvankelijk weinig weerklank, gaandeweg sloten steeds meer organisaties zich bij de oproep aan. Een werkbezoek aan een kliniek overtuigde ook fractiespecialist Vera Bergkamp (D66). Zij diende samen met Mona Keijzer (CDA) een motie in die uiteindelijk kamerbrede steun kreeg. Maar actie van het kabinet bleef uit. Tot nu. Pakweg 10.000 cliënten die permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben hebben straks recht op zorg vanuit de Wlz. Nu krijgen ze hun zorg en ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijk ondersteuning of de Zorgverzekeringswet.
Met dit wetsvoorstel worden mensen met een psychische stoornis voor de toegang tot de Wlz niet anders benaderd dan mensen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap, of mensen met een somatische of psychogeriatrische beperking of aandoening. Dat klinkt mooi, maar Ypsilondirecteur Bert Stavenuiter had het graag toch nog anders gezien: “Psychische problematiek is grillig. Dat botst met de voorwaarde dat iemand ‘permanent’ toezicht nodig heeft, zelfs als iedereen bijna zeker weet dat de betrokkene nooit meer echt zal opknappen. Wat ons betreft had die groep óók toegang moeten krijgen, want nu vallen er tóch mensen tussen wal en schip. En ook jongeren vallen er standaard buiten, zonder dat dat goed is uit te leggen. Maar voor de groep die nu wél toegang krijgt zijn we zielsgelukkig. Het is de kroon op heel lang werken.”
Toegang tot de Wlz betekent dat mensen voor lange termijn duidelijkheid hebben over waar ze aan toe zijn. Ze hoeven niet steeds opnieuw aan te tonen dat ze intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben en krijgen zekerheid dat samenhangende zorg voor de lange termijn is geregeld. Bij een combinatie van beperkingen, zoals autisme met licht verstandelijke beperking, wordt de mogelijkheid om passend zorgaanbod te vinden vergroot.
Staatssecretaris Blokhuis: “Deze aanpassing is bedoeld voor kwetsbare mensen die het echt niet hebben getroffen in hun leven. Hiermee zetten we een extra stap om de zorg die zij zolang als nodig, dat kan levenslang zijn, op de allerbeste manier te regelen. Deze patiënten en hun naasten hebben al genoeg zorgen. Met lange termijn meer zekerheid over de goede zorg waar ze van op aan kunnen, hoop ik dat we iets van hun zorgen kunnen verlichten.”
Het aanpassen van de Wlz is een proces dat met grote zorgvuldigheid moet gebeuren, omdat het om kwetsbare mensen gaat die ook tijdens het proces zoveel mogelijk zekerheid verdienen. Vanaf 2020 wordt vastgesteld of de cliënt toegang heeft tot de Wlz. Het ministerie werkt met meer dan 15 betrokken partijen samen, waaronder MIND en Ypsilon en daarnaast het CIZ, GGZ Nederland, cliëntorganisaties, beroepsgroepen en brancheorganisaties en de VNG