Wie mensen met schizofrenie hoop wil geven op herstel, moet beginnen bij hun moeders. Dat lijkt de belangrijkste conclusie na nieuw onderzoek door de universiteit van Northern Illinois. Gelooft de moeder niet in de mogelijkheden van herstel, dan trekt ze haar kind mee naar beneden. Bij andere familieleden is het effect ook aanwezig, maar minder, concludeert hoofdonderzoeker Fred Markowitz, hoogleraar sociologie. “Een negatieve houding van gezinsleden heeft invloed op de manier waarop psychisch zieke mensen zichzelf zien. Dat heeft op zijn beurt weer een negatieve invloed op de kans op herstel van de ziekte.” De bevindingen van Markowitz zijn gepubliceerd in het juninummer van de Sociale Psychologie Quarterly.

Over een periode van 18 maanden onderzocht het team 129 moeders van volwassen kinderen met schizofrenie. Waren zelfvertrouwen en kwaliteit van leven door de ziekte afgenomen, dan bleken de moeders de neiging te hebben om hun kind te beschouwen in meer stigmatiserende termen als 'incompetent', 'onvoorspelbaar' en 'onbetrouwbaar'. Bleven de moeders deze termen ook daarna gebruiken, dan zagen de onderzoekers dat de patiënt in kwestie deze termen niet alleen overnam, maar zich er ook naar ging gedragen.

Ypsilondirecteur Bert Stavenuiter is niet verbaasd over de resultaten. “Dat de houding van de omgeving de kans op een psychose kan verhogen of juist verlagen, weten we allang. En het is al evenmin voor het eerst dat onderzoek laat zien dat stigmatisering zich ook voordoet in de nabije omgeving van de patiënt. Wat dit onderzoek mij vooral zegt is dat niet alleen de patiënt kan hospitaliseren, maar ook zijn omgeving. Je kunt het familieleden nauwelijks kwalijk nemen zolang de diagnose schizofrenie wordt gebracht als een soort ‘doodvonnis’, als iets waarvan je niet meer kunt herstellen. Gelukkig is de werkelijkheid genuanceerder en hoopvoller. Aan Ypsilon -en hulpverleners!- de uitdagende taak om die nuances en die hoop de komende jaren aan familieleden over te brengen.”