Lesbiënnes, homoseksuelen en biseksuelen melden vaker psychiatrische symptomen die kunnen samenhangen met een psychose. Mogelijk komt dit door ervaringen met discriminatie en sociale uitsluiting. Die ontdekking beschrijven onderzoekers van Rivierduinen, de Universiteit Maastricht, het Trimbos-instituut en de Parnassia Groep in een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Psychological Medicine dat 28 mei digitaal verschijnt.

De kans op psychotische symptomen is twee tot drie keer groter bij homoseksuele deelnemers aan het onderzoek dan bij heteroseksuele deelnemers. De onderzoekers vonden dit resultaat met behulp van de gegevens van de Netherlands Mental Health and Incidence Studies (NEMESIS-1 en NEMESIS-2); twee grootschalige epidemiologische onderzoeken die tot doel hebben om in beeld te brengen hoe vaak psychische problemen voorkomen bij de bevolking.

Homovriendelijk?

De bevinding van Martin Gevonden, eerste auteur van het artikel, is van belang omdat het illustreert dat de geestelijke gezondheid van lesbiënnes, homoseksuelen en biseksuelen (LHB’s) ook in een relatief homovriendelijk land als Nederland nog flink achterblijft bij die van heteroseksuele landgenoten. Waar eerder onderzoek op dit gebied vaak over depressies en middelenmisbruik ging, wordt in het huidige onderzoek duidelijk dat ook waanideeën en hallucinaties vaker voor komen bij LHB’s. Dat kan betekenen dat zij meer kans hebben op andere ernstige psychische stoornissen die gepaard gaan met verstoring van de realiteitszin.

Sociale uitsluiting

“Homoseksuele deelnemers aan het onderzoek die aangaven dat ze zijn gediscrimineerd op basis van hun seksuele voorkeur hebben vaker een periode meegemaakt waarin ze psychotische waarnemingen of gedachten hadden dan homoseksuele deelnemers die geen discriminatie ervaren”, vertelt Gevonden. “Wij veronderstellen dat het ervaren van sociale uitsluiting doordat je bij een minderheid hoort chronische stress oplevert. Door die stress, mogelijk in combinatie met een erfelijke aanleg, ontwikkelen sommige mensen klachten. Dat kan somberheid zijn, of overmatig drankgebruik, of zoals in dit geval psychotische symptomen.”

Psychotische symptomen

In dit onderzoek is gekeken naar psychotische symptomen en niet naar psychotische stoornissen. Psychotische symptomen kunnen hallucinaties zijn, zoals het horen van stemmen, of wanen, bijvoorbeeld het idee dat men voortdurend achtervolgd wordt. Psychotische symptomen, ook als deze niet ernstig zijn en er geen hulpvraag is, hebben een voorspellende waarde voor het ontstaan van een psychotische stoornis zoals schizofrenie. Dergelijke stoornissen gaan vaak gepaard met langdurige zorgbehoefte en een grote lijdensdruk voor de patiënt en zijn omgeving. Meer kennis over het ontstaan van deze stoornissen is nodig in de zoektocht naar nieuwe mogelijkheden voor preventief handelen en effectiever behandelen.

Het NEMESIS onderzoek is gefinancierd door het ministerie van VWS met aanvullende ondersteuning door ZonMw, GROUP en het RIVM.