Sterfte niet hoger bij nieuwe antipsychotica

De vlucht die antipsychotica van de tweede generatie hebben genomen, leidt niet tot hogere sterftecijfers. Dat blijkt uit een Fins onderzoek onder 66.881 patienten dat deze week in het toonaangevende vakblad The Lancet is geplaatst. De uitkomsten zijn opmerkelijk omdat van deze groep zogeheten atypische middelen bekend is dat ze meer bijwerkingen geven op bijvoorbeeld het vlak van hart- en vaatziekten. De vrees dat de gemiddelde levensverwachting daarmee mogelijk nog lager zou worden blijkt echter niet correct. Hij nam zelfs iets toe, terwijl het gebruik van de tweede generatie antipsychotica tussen 1996 en 2006 steeg van 13 naar 64 procent.

De vlucht die antipsychotica van de tweede generatie hebben genomen, leidt niet tot hogere sterftecijfers. Dat blijkt uit een Fins onderzoek onder 66.881 patienten dat deze week in het toonaangevende vakblad The Lancet is geplaatst. De uitkomsten zijn opmerkelijk omdat van deze groep zogeheten atypische middelen bekend is dat ze meer bijwerkingen geven op bijvoorbeeld het vlak van hart- en vaatziekten. De vrees dat de gemiddelde levensverwachting daarmee mogelijk nog lager zou worden blijkt echter niet correct. Hij nam zelfs iets toe, terwijl het gebruik van de tweede generatie antipsychotica tussen 1996 en 2006 steeg van 13 naar 64 procent.

Tegelijk laat het onderzoek zien dat er nog altijd bepaald nog geen reden is om de vlag uit te steken. Het aantal schizofreniepatienten dat vroegtijdig dood gaat is nog altijd dramatisch hoog. Anno 2006 leeft iemand met schizofrenie gemiddeld 22,5 jaar korter dan iemand zonder schizofrenie. In 1996 was dat nog 25 jaar. Een deel van de verklaring ligt in het hoge aantal suïcides en andere onnatuurlijke doodsoorzaken. Die spelen in 40 procent van de gevallen. Maar in de andere 60 procent gaat het om lichamelijke aandoeningen als hartkwalen en ziektes aan de luchtwegen.

Welk aandeel antipsychotica precies hebben in het vroegtijdig overlijden is niet duidelijk. Maar dat er een verband is, staat wel vast. Wel verschilt het per antipsychoticum in welke mate het speelt. De grootste kans om voortijdig te overlijden geven quetiapine (Seroquel) en risperidon (Risperdal), de relatief laagste kans geeft clozapine (Leponex). Maar dat laatste kan bijvoorbeeld ook samenhangen met het feit dat standaard beter op de lichamelijke toestand van clozapinegebruikers wordt gelet. Het afzweren van antipsychotica is evenmin een optie: langdurig gebruik van antipsychotica biedt nog altijd een betere levensverwachting dan de antipsychotica te laten staan.

ANBI logo