Wanneer is een eerste psychose het begin van schizofrenie? Die vraag laat zich nog niet eenvoudig beantwoorden. Een groep Nederlandse wetenschappers onder aanvoering van psychiater Wiepke Cahn heeft daar nu een eind aan gemaakt. Ze stelde een protocol op waarin is vastgelegd welke vragenlijsten moeten worden afgenomen om eenduidig tot de diagnose schizofrenie te komen.

“De verschijnselen van de aandoening wisselen per patiënt in ernst en soort”, licht Wiepke Cahn toe. Ook de duur van de ziekte is op het moment van een eerste psychose vaak nog te kort om een goede diagnose te stellen. Bovendien spelen in veel gevallen ook andere problemen een rol, zoals verslavingen, die een goede diagnose in de weg staan.

“Tot voor kort bestonden er geen richtlijnen en keken artsen en behandelaars vooral met een klinische blik naar de patiënt”, aldus Cahn. Samen met andere onderzoekers ontwikkelde zij daarom een protocol om systematisch vragenlijsten af te nemen bij mensen die voor het eerst een psychose doormaken. “Hierin staan vragen om de situatie scherp te krijgen. Heeft iemand al eerder klachten gehad? En komen er psychische aandoeningen in de familie voor? De antwoorden kunnen voor ons aanwijzingen bevatten voor het stellen van de diagnose.”

De arts en de patiënt vullen de vragenlijst tijdens het eerste consult samen in. Dat is vaak vlak na een eerste psychose. Dat de fase van diagnosticeren daardoor iets langer duurt, is volgens de projectleider de moeite zeker waard. “Vroeger moest een deel van de vaststellingen van schizofrenie in de loop van de tijd worden herzien. De betrouwbaarheid is dankzij het systematisch afnemen van vragenlijsten toegenomen en daarmee de kwaliteit van de zorg.”

Het protocol is bedoeld voor professionals maar voor iedereen als pdf-bestand op te vragen door te klikken op deze link.