De Wet verplichte GGZ is vandaag aangenomen door de Eerste Kamer. De wet gaat de huidige BOPZ per 1 januari 2020 vervangen. Ypsilon had de invoeringsdatum graag eerder gezien, maar ze is blij dat de wet er na al die jaren in elk geval wel doorheen is. De WvGGZ zoals de wet heeft grote gevolgen voor leden van Ypsilon. Straks is een opname niet per se noodzakelijk en kan iemand ook thuis verplichte zorg ontvangen. Ypsilon is op de achtergrond al een jaar bezig om familieleden hierover straks goed te kunnen voorlichten. Positief is dat familie en naasten in de nieuwe wet voor het eerst een volwaardige juridische positie krijgen. Ook de familievertrouwenspersoon krijgt een wettelijke status.

Ypsilon heeft zich altijd sterk gemaakt voor aanpassingen aan de oude, en de totstandkoming van de nieuwe wet, omdat de wet niet aansloot bij de praktijk zoals leden van Ypsilon die dagelijks ervaren. Veel van de aanpassingen die Ypsilon voorstelde, zijn verwerkt in de WvGGZ. Ypsilondirecteur Bert Stavenuiter: “Al 20 jaar terug deden Ypsilon en patiëntenvereniging Anoiksis in een  boekje een serie aanbevelingen om de wet te verbeteren. Met de komst van de WvGGZ zijn ook de laatste daarvan doorgevoerd.”

Maar de zorgen zijn volgens Stavenuiter niet voorbij. “Passend bij de waan van de dag is er veel aandacht voor personen die overlast veroorzaken. De overlastbestrijding moet niet het doel zijn van de dwang. Daarom is het goed te zien dat familie gezien wordt als belangrijke stemhebbende. Voor hen is overlast bijna nooit een criterium: hen gaat het erom dat mensen die zorg nodig hebben, die ook krijgen.”

Ook MIND, de koepel van cliënten- en familieorganisaties waartoe Ypsilon behoort, is blij met de wet. Maar kritiek is er ook. “De toegang tot vrijwillige en ambulante zorg is slecht en er zijn lange wachtlijsten voor mensen met complexe psychische aandoeningen. Het mag niet zo zijn dat mensen daardoor onnodig in een crisis terecht komen en onder dwang moeten worden behandeld”, aldus Marjan ter Avest, directeur van MIND.

De koepel wil voorkomen dat mensen eerder in aanmerking gaan komen voor gedwongen zorg. Ook staat de koepel erop dat de geneesheer-directeur zijn werk volstrekt onafhankelijk gaat uitvoeren. MIND is blij met de aangenomen motie dat er specifiek zal worden gemeten hoe patiënten de wet ervaren Minister de Jonge heeft toegezegd dat de wet direct vanaf de start geëvalueerd gaat worden.

In de nieuwe wet krijgt de patiënt de ruimte om een eigen plan van aanpak op te stellen om (proberen) te voorkomen dat hij verplichte zorg krijgt opgelegd. Verder is het straks de rechter die besluit welke vorm van dwang mag worden toegepast, terwijl hij onder de BOPZ alleen beslist over opname. 

Ypsilon werkt aan het project 'Het is crisis thuis' waarmee zij familieleden en naasten voorbereid op de nieuwe wet.

Het project is mede mogelijk gemaakt door het VSB Fonds, Janssen en de stichting Vrienden van Ypsillon.