Wetsvoorstel rond dwangbehandeling is ‘familievriendelijk’

Dwangopname zonder dat behandeling volgt, is in de toekomst nooit meer mogelijk. Dat is de consequentie van het nieuwe wetsvoorstel dat het kabinet gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het gaat om de Wet verplichte GGZ (WvGGZ), die de huidige wet BOPZ moet gaan vervangen. In de nieuwe wet staat, tot opluchting van Ypsilon, niet langer de opname centraal, maar de behandeling. Waar precies die behandeling plaatsvindt staat dan niet meer vast: als het beter is dat het bij de patiënt thuis gebeurt, dan gebeurt het ook daar. Is een opname noodzakelijk, dan kan dat nog steeds.

Ypsilondirecteur Bert Stavenuiter zegt ‘behoorlijk tevreden’ te zijn met het nieuwe wetsvoorstel, waar de vereniging op diverse momenten intensief over heeft meegepraat en geadviseerd. “Al sinds de komst van de vorige wet BOPZ is Ypsilon bezig om de wet beter aan te laten sluiten op de praktijk. Vele weken, nee, vele maanden werk moeten we inmiddels in onze lobby hebben zitten, maar met succes: elke keer werd de BOPZ weer een stukje beter.” Ook deze nieuwe wet ziet Stavenuiter als een stevige verbetering.

Familie logische partner

Vanaf de stoel van Ypsilon valt in de eerste plaats op dat de familie niet langer buiten de deur wordt gehouden, maar gezien wordt als logische partner. Meteen in de inleiding staat het er duidelijk: ‘Bij de voorbereiding, de uitvoering, de wijziging en de beëindiging van een zorgmachtiging of crisismaatregel worden de familie, de directe naasten van betrokkene en de huisarts zoveel mogelijk betrokken.’ Stavenuiter: “Maar ook met simpelweg tellen zie je het verschil: in de oude BOPZ kwam het woord ‘familie’ 7 keer voor, in de nieuwe WvGGZ maar liefst 43, waarvan een aantal keer in combinatie met de term ‘familievertrouwenspersoon’. Want die krijgt voor het eerst een expliciete rol in de ondersteuning en ook dat is winst.”

Minstens zo opvallend is dat de zogeheten zelfbindingsverklaring expliciet in de wet is opgenomen: een document waarmee de patiënt in goede doen vastlegt wat zijn wensen zijn als het onverhoopt tot een crisis zou komen. En zo worden nog meer nieuwe termen geïntroduceerd die bepalend zijn voor de straks te volgen procedure. Kort door de bocht komt er straks een melding binnen bij het gemeentelijk meldpunt OGGZ, waarna de ingeschakelde geneesheer-directeur met de voorbereiding van een zorgmachtiging begint. Met deze zorgmachtiging kan een gedwongen behandeling in werking worden gezet als een onafhankelijk arts heeft getoetst dat dwangbehandeling nodig is. De zorgverantwoordelijke (de feitelijke behandelaar) stelt samen met betrokkene en diens vertegenwoordiger een zorgkaart op die de voorkeuren van betrokkene vermeldt en stelt vervolgens in overleg met betrokkene en de vertegenwoordiger een zorgplan vast.

Mantelzorgplan ontbreekt

Stavenuiter: “Het verrast me dat de term ‘mantelzorgplan’  niet meer terugkomt. In een eerdere versie van het wetsvoorstel stond dat begrip nog wel. Dat zou dan de vrijwillige zorg en ondersteuning beschrijven die de familie en naasten bereid zijn te verlenen aan betrokkene. We gaan onderzoeken waarom dat was en wat de consequenties ervan zijn.” Daarmee loopt hij vooruit op het politieke traject dat nog moet worden afgelegd voordat de nieuwe WvGGZ daadwerkelijk van kracht wordt. “Want we zijn er nog lang niet. We krijgen eerst weer het politieke spel van de Tweede Kamer en daarna moet ook nog de Eerste Kamer akkoord gaan. Maar neem van mij aan dat we er als Ypsilon al die tijd bovenop blijven zitten. Via onze familieleden zijn we immers ‘grootgebruiker’ van die wet!”

Meer informatie op de website dwang in de zorg (http://www.dwangindezorg.nl/de-toekomst/meningen-en-ideeen-over-de-nieuwe-wet/consultatieronde-2012). Hier staat ook de integrale versie van de wettekst zoals deze naar de Kamer is gegaan.

ANBI logo