Ziek? Hoezo ziek?

3 GEBREK AAN ZIEKTE-INZICHT Familie en hulpverleners noemen het verschijnsel dat er niet over de ziekte te praten valt ‘gebrek aan ziekte- inzicht’. De officiële term voor dit symptoom is anosog- nosie, dat letterlijk betekent ‘het niet herkennen van de ziekte’. Een patiënt met anosognosie heeft oprecht het idee dat er niets aan de hand is met hem omdat in zijn hersenen de signalen niet juist worden doorgegeven. Dit onvermogen om de ziekte te herkennen komt voor bij verschillende hersenbeschadigingen zoals na een beroer- te en kan ook voorkomen bij een psychotische aandoe- ning. Iemand die een herseninfarct heeft gehad, kan ook anosognosie krijgen. Hij ziet dan niet in dat hij een verlamd been heeft. Hij denkt dat het been nog normaal functioneert. Ontbrekend ziekte-inzicht komt veel voor bij mensen die last hebben van psychoses en bij maar liefst 60 procent van de mensen met de diagnose schizofrenie. Het wordt veroorzaakt door een neurologisch defect in de hersenen en heeft niets met onwil te maken. De gevolgen van dit onvermogen zijn ernstig: de patiënt ziet het nut niet in van medicatie, heeft een grotere kans op terugval, wordt vaker opgenomen, functioneert slechter en herstelt minder goed dan iemand mét ziekte- inzicht. Maar ook voor familieleden zijn de gevolgen groot: het is moeilijk contact te krijgen of te houden met hun naaste zonder ziekte-inzicht. Ze dringen niet tot hem door, kun- nen hem niet volgen, kunnen zijn angst niet wegnemen. Soms zijn ze onderdeel van de waan en worden niet vertrouwd. Ontbrekend ziekte-inzicht is onveranderbaar, zeggen Tielens en Amador. De ervaringen van familieleden rela- tiveren die stelligheid enigszins. Zij zien het gebrek aan ziekte-inzicht minder worden als het beter gaat, maar bij het opflakkeren van de psychose komt het weer terug. Bij een aantal patiënten verdwijnt het nooit. Overigens heeft niet iedereen met een psychose last van anosogno- sie, er is ook een groep die de aandoening erkent. ZIEK? HOEZO ZIEK? 5 van 23 inhoudsopgave