www.ypsilon.org 8 ONDERZOEK 9 Ypsilon Nieuws 1 | 2025 ONDERZOEK Er was eens een call van ZonMw, waarin professionals samen met cliënten en naasten een onderzoeksidee konden indienen’, vertelt Carola van Alphen. ‘Als dat gehonoreerd zou worden, mocht dat met behulp van de Hogeschool Utrecht verder uitgewerkt worden. Zou er een ander onderzoek uitkomen als de hele triade er vanaf het begin bij betrokken was? Het project moest gericht zijn op mensen met een Wlz-indicatie, die langdurig zorg nodig hebben en wonen of verblijven op een locatie waar 24 uur per dag begeleiding is. Een groep die ondervertegenwoordigd is in onderzoek, en dat terwijl de Wlz niet mag betekenen dat je alle hoop op herstel moet opgeven. Tijdens eerder onderzoek bleek hoe graag cliënten hun levensverhaal wilden delen en daarom besloten we daar iets mee te doen.’ Identiteit Een van de onderdelen van persoonlijk herstel is identiteit. En juist die identiteit staat onder druk in de langdurige zorg. Wie je bent dreigt te worden ondergesneeuwd door een ziekte-identiteit. Wat als cliënten in de 24uurszorg samen met hun zorgverleners een boekje maken van hun levensverhaal zoals ze dat zélf willen delen? En dat ook de naasten betrokken worden als de cliënt dat zelf wil? Carola: ‘Het leek mij een goed idee. Op de crematie van een medebewoner lieten naasten foto’s zien van de prachtige reizen die deze persoon had gemaakt. Ik hoorde een zorgverlener verzuchten: ‘Als ik dit had geweten, hadden we zulke andere gesprekken kunnen hebben.’ Ook Ypsilonvrijwilliger Karin Groen was enthousiast. Haar zoon woont al meer dan 20 jaar in woongroepen binnen de ggz. ‘Zijn verhalen zijn bijzonder, maar wie hij is als mens komt pas uit de verf als je tijd voor hem maakt. Hij heeft zoveel talenten! Zo maakt hij graag digitale muziek. En als Een Gedeeld Verhaal ik naar hem luister, deelt hij soms leuke herinneringen.’ Eigen regie De triadische samenwerking in het project was uitdagend, maar constructief, vertelt Karin. ‘In drie woongroepen - één langdurig klinische afdeling van Arkin en twee voorzieningen voor beschermd wonen van Cordaan en Triade Vitree - gingen zorgverleners aan de slag met gesprekken over het levensverhaal van hun cliënten. Al doende ontstonden er boekjes met persoonlijke gebeurtenissen. De regie lag bij de bewoners. Op eigen initiatief betrokken zij hun naasten erbij of deelden ze hun boekje als het klaar was. Deze werkwijze geeft kleur aan de relatie in de triade.’ Een van de zorgverleners is woonbegeleidster Connie van Bruinswaardt. Samen met twee bewoners en een familielid werkte ze aan hun levensverhalen. ‘Ik dacht dat ik de bewoners na vele jaren begeleiding wel goed kende. Maar door samen Hoe kan aandacht voor het levensverhaal bijdragen aan persoonlijk herstel bij mensen met een ernstige psychische aandoening in de langdurige zorg? Daarover vertellen psychiater Mariken de Koning, Ypsilonvrijwilliger Karin Groen en Anoiksisvoorzitter Carola van Alphen. Samen zijn zij de triadische motor achter het project 'Een Gedeeld Verhaal'. Als ik dit had geweten, hadden we zulke andere gesprekken kunnen hebben te werken aan Een Gedeeld Verhaal, kwam ik erachter dat ik meer overeenkomsten met de bewoners had dan in eerdere gesprekken naar voren was gekomen. Een van de bewoners is in hetzelfde jaar geboren als ik en is in dezelfde plaats opgegroeid. Hierdoor ontstond een leuk gesprek. Door dit soort dingen te delen ontstaat een gezellige sfeer. Bij een andere bewoner hielp Een Gedeeld Verhaal om erachter te komen waar hij eigenlijk over wilde praten met mij. Door zijn kwetsbaarheid kon hij dit moeilijk duidelijk maken. Het bijzondere aan dit project is dat je het op vele manieren kunt uitvoeren. Met als uitgangspunt dat de bewoner zelf de leiding heeft. Het is tenslotte zijn of haar eigen verhaal. Het eindproduct, het boekje, is bovendien een voordeel als er nieuwe medewerkers zijn. Bewoners hoeven zich dan niet iedere keer opnieuw voor te stellen.’ Jantien de Kogel, net als Carola bewoonster van het Kick Wilstraplantsoen in Almere, vult aan: ‘In eerste instantie heb ik mij opgegeven om deel te nemen, omdat het mij wel leuk leek om mijn levensverhaal op te schrijven. Maar achteraf gezien had het meer weg van een zoektocht naar mijn eigen identiteit en de ontwikkeling daarvan. Ach, hebben mensen met psychosegevoeligheid niet met elkaar gemeen dat wij verlangen naar een nieuwe, betere identiteit? Het heeft een beetje iets weg van een serieuze hobby. In mijn Een Gedeeld Verhaal vertel ik daarom meer over hoe mijn hobby's een nieuwe levensinvulling werden.’ Conclusies Inmiddels is de pilot afgerond. Welk resultaat heeft het project gehad? Psychiater Mariken de Koning van Arkin: ‘We hebben zowel kwantitatief als kwalitatief gekeken wat de ervaringen waren. De belangrijkste conclusie is dat de meeste deelnemende bewoners, naasten en begeleiders het waardevol vonden om samen bezig te zijn met het levensverhaal. Voor sommigen heeft het echt bijgedragen aan zingeving of hernieuwd perspectief. Ook lijkt het contact met begeleiders en/of naasten soms verbeterd. Het werken aan Een Gedeeld Verhaal is een proces van cocreatie tussen bewoner en begeleider; dat biedt een nieuwe manier voor contact in de triade.’ Voor een deel van de doelgroep op deze afdelingen is het bovendien haalbaar om met Een Gedeeld Verhaal mee te doen. ‘Maar niet voor iedereen en niet altijd nu. Het moet passen bij waar de cliënt mee bezig is. En cliënten moeten zelf de regie hebben over hun eigen verhaal. Ze beslissen zelf over de gesprekken en wanneer en met wie hun boek wordt gedeeld.’ Mariken de Koning | Karin Groen | Carola van Alphen Informatie en handleiding: onderzoek.arkin.nl/ gedeeldverhaal ‘
RkJQdWJsaXNoZXIy NzkyMjk=