17 YPSILON NIEUWS 2 | 2025 www.ypsilon.org 16 COVERSTORY COVERSTORY Werk standaard samen met naasten, tenzij er goede redenen zijn om dat niet te doen. Dat pleidooi houdt Ypsilon nu de Wet verplichte ggz (Wvggz) wordt geëvalueerd. Nog te vaak worden naasten niet gehoord, laat staan dat er met ze wordt samengewerkt. Ypsilon heeft met steun van andere organisaties voorstellen gemaakt om de wet die dwangopname en dwangbehandeling regelt, te verbeteren. tekst Bert Stavenuiter | bert@ypsilon.org illustratie Loek Weijts Hartenkreet In theorie is samenwerken met naasten het uitgangspunt van de Wet verplichte ggz (Wvggz). In de praktijk gebeurt dit nog veel te weinig. In hun gezamenlijke reactie starten de LSFVP en Ypsilon dan ook met de hartenkreet: zorg ervoor dat samenwerken met naasten de norm wordt. Dus leg in de wet vast dat de cliënt, naaste en hulpverlener (de ‘triade’) moeten samenwerken, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om dit niet te doen. Dat betekent dat: • hulpverleners actief in kaart brengen wie relevante naasten zijn voor de continuïteit van zorg; • samenwerking en triadisch werken wettelijk mogelijk wordt door noodzakelijke informatie te mogen delen; • naasten bij gedwongen zorg worden geïnformeerd en gehoord als er belangrijke beslissingen worden genomen; • naasten er standaard op worden gewezen dat zij recht hebben op ondersteuning door de familievertrouwenspersoon. 'Niemand weet beter dat mijn zoon aan het afglijden dan ik. Als hij mij belt en zegt ‘Hallo mam’, dan weet ik al hoe laat het is. Hij noemt me alleen mam als hij psychotisch wordt.’ Naasten zijn belangrijk Het werken met naasten is vanzelfsprekend en essentieel. Zeker bij gedwongen zorg is hun inbreng onmisbaar: ze helpen die zorg te voorkomen, goed toe te passen en het herstel te bevorderen. Naasten hebben vaak waardevolle informatie over iemands functioneren, vroege signalen en behoeften. En zij kunnen ervoor zorgen dat de zorg doorgaat op het moment dat de formele zorg onvoldoende is. Het eerdere citaat van de moeder die ‘mam’ werd genoemd, liet dat ook al zien, maar cliënten vinden het zelf ook. In een toonaangevend ‘Verdiepingsonderzoek’ naar de uitvoering van de Wvggz gaf 92 procent van de ondervraagde cliënten aan dat familieleden en naasten betrokken moeten worden bij hun behandeling als zij verplichte zorg krijgen. Toch laat het wetsvoorstel nauwelijks verbeteringen zien. Nog steeds worden naasten niet altijd op tijd of volledig geïnformeerd. Zelfs niet als ze wettelijk vertegenwoordiger zijn. Ypsilon roept op tot heldere verplichtingen voor hulpverleners. Zij moeten naasten al vanaf het voortraject van verplichte zorg betrekken en informeren. Bovendien is het belangrijk dat naasten ook zelf emotioneel ondersteund worden. De impact van gedwongen zorg op gezinnen is groot. Zonder erkenning en begeleiding kunnen naasten overbelast raken, met alle gevolgen van dien voor zowel de cliënt als voor de zorg. ‘Men noemt mij een 'naaste', maar ik zit er middenin’, zingt de rappende psychologe Daisy Veenstra treffend over de zorg voor haar zieke zus. VERPLICHTE ZORG Werk samen met naasten! Tenzij... Ypsilon werkte zowel mee aan het initiatief van de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP) als aan de reactie van koepelorganisatie MIND. Geen eigen inzending dus deze keer. Waarom zouden we ook, als we elkaar met een gezamenlijke reactie kunnen versterken? In veel gevallen vullen de reacties van de LSFVP en van MIND elkaar aan en geregeld verwijst de ene reactie ook naar de andere. En alleen in een zeldzaam geval is het pleidooi nét iets anders. Ook dat mag, want in een koepel met tientallen cliënten- én naastenverenigingen mag het ook af en toe schuren. Zo komen de punten waar je elkaar wél in kan vinden alleen maar steviger te staan. In deze coverstory een overzicht van de belangrijkste punten uit onze reactie.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzkyMjk=