www.ypsilon.org GEDICHT 11 YPSILON NIEUWS 3 | 2024 10 HISTORIE Ria van der Heijden heeft vijf jaar gehuild om haar zoon Huug, die op zijn zeventiende psychotisch werd. Het was niet alleen dat, al was dat al erg genoeg. Zij kreeg als moeder de schuld van zijn ziekte, iets wat haar huwelijk geen goed deed. Een echtscheiding volgde. Daarna herpakte zij zich. In het Vrouwenhuis (het waren de jaren ’80 van de vorige eeuw), waar zij actief was, ontmoette ze vrouwen die ook ‘zo’n kind’ hadden. Wij moeten elkaar steunen, troosten en voor onze kinderen opkomen, dacht ze. Omdat ze er ook vaders bij wilde hebben, begon ze in haar huiskamer bijeenkomsten te organiseren. In 1984 werd Ypsilon opgericht. Met vereende krachten, met behulp van familie, vrienden en kennissen werden een bureau en een bestuur gevormd. Van de eerste subsidie organiseerden ze een landelijke bijeenkomst voor ouders van mensen met schizofrenie. Deze eerste drukbezochte ‘Landelijke Dag’ (er zouden er nog vele volgen), resulteerde in een netwerk van gespreksgroepen verspreid over het hele land. Al snel gevolgd door belangenbehartigers. Visionair en koopvrouw Ria zocht vanaf het begin de samenwerking met hulpverleners. Want de zorg beter maken kon niet zonder psychiaters en verpleegkundigen. ‘We hebben elkaar nodig!’ Psychiater Rigo van Meer zag al vroeg het belang van samenwerken met familie in. Hij schreef een informatiebrochure over schizofrenie dat met elk informatiepakket meeging. En organiseerde de eerste familiebijeenkomsten in de kliniek waar hij werkte. Wilde Ria contact met een psychiater in een bepaalde instelling, dan belde ze hem op: ‘Meneer Petry, ik ben Ria van der Heijden van Ypsilon… Ze sloot af met ‘Dag-hoe-heet-je-ookalweer?, Oh Detlef, dag Detlef, dag schat’. En ze had er weer een contact - en Ypsilonfan voor het leven - bij. Patiënten, zoals ze toen nog heetten (cliënt ben je bij de notaris, vond Ria, niet bij de dokter), moesten natuurlijk ook meepraten over wat goede zorg was. Ook zij kwamen in de Rotterdamse huiskamer over de vloer. En werden verwend met taart, kroketten en een reiskostenvergoeding in contanten. Ria, dochter van een groenteboer, was een combinatie van een visionair en een koopvrouw. En ze bracht die mentaliteit in Ypsilon. Tal van organisaties en instituten - Anoiksis, de Schizofreniestichting (opgegaan in Phrenos), Nu voor Later, het landelijk Platform GGz (opgegaan in MIND), de familievertrouwenspersoon, de Triade, enzovoort - kwamen uit die mentaliteit voort. Meepraten Ypsilon groeide gestaag. Eindelijk vonden familieleden gehoor, steun en verwierven ze kennis. En werden ze gestimuleerd om zich in te zetten voor hun eigen positie en voor die van hun RIA VAN DER HEIJDEN EN YPSILON ‘Huilen mag, maar dan aan het werk!’ Ria met zoon Bas en Grietje Santing (1990) naasten. Ze zochten contact met de behandelaars van hun naasten. Ze wilden meepraten over de zorg. Zij kenden hun naaste immers het beste. En ze wilden zelf gesteund worden. Uit een brief: Wij wisten niet wat we meemaakten toen we van Ypsilon hoorden. We stonden er alleen voor. Nu konden we met mensen praten die dezelfde problemen hadden. We hebben er ook zoveel geleerd: dat je soms hard moet zijn en je eigen grenzen/regels moet stellen. En natuurlijk deed Ypsilon het niet alleen. De tijdgeest deed mee. Familieleden werden massaal lid, vormden gespreksgroepen, behartigden de belangen van hun naasten. Hulpverleners zagen in dat samenwerking met familie hun zorg juist versterkt. Allerlei organisaties in de psychische gezondheidszorg gingen samenwerken. De terminologie veranderde voortdurend: patiënten werden cliënten, ouders werden naasten, gespreksgroepen werden community’s, belangenbehartiging werd lobby, schizofrenie werd psychosegevoeligheid of psychische kwetsbaarheid. Maar de waarden, het doel, het belang van de vereniging zijn eigenlijk nog dezelfde. Neem het platform BovenJan, geheel van deze tijd, online, met een enorm bereik. Waar je kan ontmoeten, kennis vergaren en meedoen. Alles waar Ypsilon al vanaf het begin voor stond. Steun Ook na 40 jaar Ypsilon vergieten ouders en kinderen, partners, broers en zussen en vrienden nog tranen om hun dierbaren. Maar ze kunnen bij Ypsilon terecht voor steun, troost en informatie. Er is nog steeds werk aan de winkel. Totdat mensen met psychosegevoeligheid de zorg, behandeling, aandacht en hulp krijgen die ze zouden moeten krijgen. Dus: huilen mag, maar dán aan het werk! Samen met Ypsilon! Annemiek de Kruif Meer weten? Beluister het legendarische interview van Ischa Meijer met Ria van der Heijden via ypsilon.org/ria Als Ria een psychiater belde, had ze er een Ypsilonfan voor het leven bij Ypsilon 40 jaar Het is november vierentachtig De dag dat Ypsilon ontstond Van nu af is de naaste krachtig Want echt, het resultaat is prachtig Ria krijgt al haar plannen rond Het is november vierentachtig Al veertig jaar die dag indachtig Kwam een beweging van de grond Van nu af is de naaste krachtig Ypsilons stem luid en waarachtig Zoals je dat niet eerder vond Het is november vierentachtig Hand in hand wis en waarachtig Vormen we samen een sterk front Van nu af is de naaste krachtig Met argumenten oppermachtig Wat je ook zegt, wat je ook vond Het is november vierentachtig Van nu af is de naaste krachtig. Ansje Adema
RkJQdWJsaXNoZXIy NzkyMjk=