4 www.ypsilon.org 5 YPSILON NIEUWS 3 | 2024 INTERVIEW INTERVIEW Ter ere van haar veertigjarig bestaan zet Ypsilon dit jaar belangrijke bruggenbouwers in het zonnetje door het uitreiken van een jubileumprijs. De derde en laatste winnaar van deze onderscheiding is oud-wijkagent Jan Jacobs. Hij ontving de prijs op de Wereld Daklozendag in Nijmegen. ‘Als je oprechte belangstelling hebt voor mensen, dan kun je contact maken. Gewoon ernaast zitten en een praatje pot maken. En als het niet meteen lukt, dan lukt het wel de volgende dag of de week erop.’ tekst Rita Loholter | yn@ypsilon.org beeld Paul Rapp Toen Els Borst begin 2014 overleed, werd er afgesproken dat ouders en familie van patiënten beter gehoord moesten worden. Men stond open voor bemoeizorg. Én Jacobs werd alsnog wijkagent zorgmijders. ‘Ik heb dit tien jaar gedaan. Het was en is heel erg hard nodig.’ ‘Gebroken hoofd’ Samen met SPV Wendy Broeren van de GGD vormde Jacobs jarenlang een vast team. ‘Ik kwam haar twaalf jaar terug tegen bij de oprichting van de Straatdokters. Die snapt het, dacht ik.’ Vanaf toen gingen ze samenwerken. ‘Wendy kwam elke maandagochtend om zeven uur op het bureau en dan we gingen samen in de politiebus naar buiten, op zoek naar plekken waar mensen in de winter buiten sliepen. Later gingen collega’s van haar het ook doen.’ De vraag of dit werk wel bij de politie hoort, beantwoordt Jacobs steevast met ‘dit staat in artikel 3 van de politiewet’: De politie heeft op grond van artikel 3 van de Politiewet 2012 tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven. ‘Dat laatste stukje over het verlenen van hulp wordt vaak vergeten bij de politie. Het woord politie komt van het Griekse politeia, staatszorg.’ Volgens Jacobs hoort dit werk dan ook wel degelijk bij de politie. ‘Het is toch vreemd dat wij hulp verlenen aan iemand die zijn been heeft gebroken, maar iemand die zijn ‘hoofd heeft gebroken’ een bekeuring geven en aanhouden vanwege verward gedrag? In de Gelderlander, de krant met nieuws uit de regio Nijmegen, stond vorige week dat er afgelopen jaar 299 bekeuringen zijn uitgedeeld aan daklozen voor het ophouden in de portieken, overlast en drugsgebruik. Dat is 299 keer een actie voor niks, want de gevangenissen zijn vol en de boetes worden ook niet betaald. In plaats van YPSILON JUBILEUMPRIJS 'Niet aanhouden, maar helpen' Ik ontmoet Jacobs vlak bij het treinstation van Nijmegen op het bureau van de politie, zijn voormalige werkgever. In de hal groeten zijn voormalige collega’s hem hartelijk. Ze missen hem vast. Later hoor ik dat ze bij zijn afscheid 11.000 euro voor het goede doel hebben ingezameld. Het zegt veel over de man die altijd consequent is blijven opkomen voor de vaak onzichtbare groep van mensen met een ernstige psychische aandoening. Met zwaailicht en sirene Jacobs begon in 1977 bij de politie Nijmegen. Na zijn opleiding ging hij noodhulp rijden. ‘Met zwaailicht en sirene. Het klinkt raar, maar dat is echt heel leuk om te doen. Het is heel erg fijn als je bij iemand komt die hulpeloos is en je er vanuit je vakmanschap hulp en rust kunt brengen.’ De jaren daarna werkte hij als wijkagent in twee volkswijken. Het vormde hem in zijn sociale vaardigheden en denken. Van een maatschappelijk werker leende hij studieboeken voor het verkrijgen van meer inzicht in de samenleving. Daarna werkte Jacobs twintig jaar als wijkagent in het centrum van Nijmegen, met het uitgaansleven van de horeca en de bijbehorende nachtdiensten. ‘Ik kwam toen steeds meer in aanraking met de psychiatrie.’ In de stad heb je veel verleiding met drank en drugs, je vindt de dealers om de hoek. Jacobs kent tientallen voorbeelden van ouders die hem belden en vroegen waarom ze hun zoon of dochter hier niet tegen konden beschermen. ‘Men heeft het over zelfbeschikking, maar ondertussen haalt een dealer de woning leeg. Ik rapporteerde aan mijn chef dat er iemand nodig was die hier als ‘wijkagent zorgmijders’ meer aandacht aan kon geven.’ Jacobs kreeg echter nul op het rekest, want er moesten nationaal minder functies komen. Jan Jacobs ontving de prijs op de Wereld Daklozendag uit handen van Ypsilondirecteur Bert Stavenuiter, burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen en teamchef Jeroen Schwarte. Bert Stavenuiter: ‘Soms hebben kwetsbare mensen zorg nodig. Soms iemand die doorpakt. En altijd iemand met een luisterend oor. Jan Jacobs snapt dat als geen ander. Jarenlang spande hij zich in om psychiatrisch zieke mensen die dakloos waren geraakt toe te leiden naar zorg en een woning. Of hij spande zich in om te voorkomen dat mensen in hun huis vervuilden en verkommerden. Ik ben echt opgetogen dat ik deze prijs samen mag uitreiken met burgemeester Hubert Bruls en teamchef Jeroen Schwarte. Deze prijs gaat over waardering. Niet alleen naar Jan Jacobs, maar ook naar het korps dat hierin investeert. In deze functie toonde Jan aan dat het helpt om er vroeg bij te zijn. Vroeg of laat krijgt de politie toch met iemand te maken, maar hoe later, hoe slechter de toestand. Ik roep de burgemeester en korpsleiding daarom op om alles op alles te zetten om het werk van Jan voort te zetten. Het is een inkopper: er stond nota bene al iemand klaar! Het zou een mooie kroon zijn op het werk van de man die we nu in de schijnwerpers zetten.’ In plaats van bekeuren moeten we helpen en zorgen voor goede opvang Jan Jacobs neemt de Ypsilon Jubileumprijs in ontvangst op de Wereld Daklozendag
RkJQdWJsaXNoZXIy NzkyMjk=