Géén zorg
Géén zorg
Lang niet iedereen met psychische problemen wil hulp. Bijvoorbeeld omdat hij of zij de controle over het eigen leven niet wil verliezen, of zichzelf niet ziek vindt. Of vanwege eerdere slechte ervaringen met de ggz. En als je erover nadenkt is het best logisch als iemand ervan overtuigd is dat alles wat hij ziet en ervaart werkelijk waar is. Maar daarmee ligt het probleem al snel weer bij jou als naaste op je bord.
Wil je weten hoe je daar in het contact mee kunt omgaan, kijk dan bij het menu-item Zorg voor de ander > Omgaan met mijn naaste. In de pagina hieronder gaan we in op de gevolgen als de broodnodige zorg uitblijft. Welke mogelijkheden blijven dan nog over?
Zorgmijders
Voor naasten kan het onbegrijpelijk en onverteerbaar zijn als je naaste ondanks psychische problemen hulp weigert of er niet zelf om zal vragen. Het kan je een gevoel van wanhoop geven als je ziet hoe je dierbare steeds verder afglijdt. Maar de tijd is voorbij dat hulpverleners in hun kantoortje bleven wachten tot iemand zelf kwam aankloppen dat hij hulp nodig had.
Om ‘zorgwekkende zorgmijders’ (of misschien beter: ‘zorgvuldige zorgzoekers’) te bereiken zijn er speciale teams die actief contact leggen, praktische ondersteuning bieden bij de problemen, stimuleren om hulp te accepteren en proberen te motiveren voor behandeling. Deze zorg is onder verschillende namen te vinden. Zoek op de termen Bemoeizorg, ACT, OGGZ, Vangnet voor de mogelijkheden in jouw regio.
Het kan ook zijn dat je naaste door zijn psychische aandoening zichzelf of iemand anders ernstige schade toebrengt. Lukt het dan niet om hem te verleiden tot vrijwillige zorg, dan is gedwongen zorg of ‘verplichte zorg’ zoals de wet het noemt noodzakelijk. Meer daarover vind je bij het menu-item Zorg voor de ander > Wegwijs in de zorg.
Maak jij je zorgen om iemand in jouw naaste omgeving, neem dan eerst contact op met je huisarts of bel het landelijk meldnummer Zorgwekkend gedrag dat mede op initiatief van MIND Ypsilon is ingesteld: 0800 1205
Dak- en thuisloos
Veel dak- en thuislozen hebben (ook) psychische problemen. En omgekeerd: mensen met een psychische aandoening hebben meer kans om dakloos te worden. Bovendien spelen vaak nog andere problemen, zoals lichamelijke problemen en/of verslaving.
In een aantal grote steden zijn speciale teams die zorg verlenen aan dakloze patiënten. Verder hebben veel ggz-instellingen hun eigen (F)ACT-teams, die zorg kunnen bieden aan mensen die dakloos zijn.
Jarenlang is de standaard aanpak geweest dat mensen eerst weer stabiel moesten. Daardoor kon het jaren duren voordat ze een huis konden krijgen. Housing first draait het om, vanuit het idee dat het lastig opknappen is zolang je geen dak boven je hoofd hebt. Daarover meer in het menu-item Zorg voor de ander > Wonen.
ACT en FACT
ACT en FACT zijn twee vormen van wat ‘bemoeizorg’ is gaan heten. ACT staat voor Assertive Community Treatment. Het is een vorm van behandeling waarbij een team van hulpverleners actief op zoek gaat naar mensen die langdurig zorg nodig hebben. Het team biedt behalve behandeling ook hulp op alle gebieden: wonen, financiën, werken/school en (samen)leven.
Er wordt gekeken naar een passende woonplek, maar bijvoorbeeld ook naar een zinvolle bezigheid. De achterliggende gedachte is dat als op meerdere terreinen hulp wordt geboden de kans groter is dat de patiënt zijn leefwijze verandert.
FACT staat voor Functie Assertive Community Treatment. Het gaat hierbij om een behandeling waarbij verschillende hulpverleners in wijkteams samenwerken.
Verschil ACT en FACT?
ACT wordt vooral ingezet voor crisisinterventie en stabilisatie van mensen die nog niet bij de zorg bekend zijn. FACT richt zich in een bepaalde wijk of regio op álle mensen met een ernstige psychiatrische aandoening. Aan hen biedt een FACT-team behandeling, begeleiding en praktische ondersteuning bij het zo zelfstandig mogelijk leven.
Van naasten horen we vaak terug dat ze blij zijn met de deskundige zorg die ACT- en FACT-team leveren. Wel zijn er kritische geluiden over de samenwerking met de naaste zelf: die wordt nog te weinig bij de zorg betrokken. Dat wordt anders als het (F)ACT-team ook werkt met zogenaamde resourcegroepen. De resourcegroep is een groep mensen die cliënt zelf uitkiest omdat ze voor hem belangrijk zijn en die hem helpt persoonlijke, zelfgekozen hersteldoelen te bereiken.
Geen toegang tot zorg
Niet overal in Nederland zijn er ACT- en FACT-teams en de laatste jaren staat hun zorg onder druk doordat per team steeds meer mensen moeten worden behandeld. Daardoor ontstaan soms troosteloze of wanhopige situaties.
Lukt het niet om passende zorg te krijgen voor je naaste? Schakel dan in elk geval de huisarts in. En soms kan de zorgverzekeraar bemiddelen of probeer anders Het Juiste Loket¹. Lukt dat ook niet, dan kan het ministerie van VWS helpen. Klik hier² voor informatie hierover van de overheid.
Meer informatie
- Bij het landelijk meldnummer Zorgwekkend gedrag stellen deskundigen je vragen zodat zij de situatie goed kunnen inschatten. Als je wilt, mag je meedenken of kan de deskundige je advies geven over hoe jij je naaste kunt helpen. Is de situatie zorgwekkend, dan worden hulpverleners ingeschakeld om direct in actie te komen. Dus hulp nodig? Bel: 0800 1205
