Wonen
Niet iedereen kan zijn eigen huisvesting succesvol regelen. En toch gun je jouw naaste een prettige, veilige plek om te wonen.
MIND Ypsilon vraagt aandacht voor de slechte woonsituatie van veel mensen met een psychische kwetsbaarheid. In de Visiesheet Wonen beschrijven we wat ‘goed wonen’ is en waar de huisvesting en de begeleiding aan moet voldoen. Ypsilon stelde het manifest ‘De sleutel in handen’ op en een Woonwijzer om aan gemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen en politiek te laten zien hoe het beter kan.kan
Woonvormen
Jouw naaste heeft een huur- of koopwoning en woont daar zelfstandig, alleen of met huisgenoten. Misschien is er begeleiding nodig op bepaalde gebieden (schoonmaak of administratie). Bij begeleid wonen krijg je ambulante begeleiding en ondersteuning in je eigen woning.
Beschermd wonen is een regeling voor iedereen die niet meer zelfstandig kan wonen vanwege psychische en/of psychosociale problematiek. Mensen wonen in een kamer in een instelling of wooninitiatief. De bewoners worden ondersteund in de dagelijkse activiteiten. Er is een stabiele omgeving, dagelijkse regelmaat en zinvolle dagbesteding en begeleiding bij het huishouden en het maken van sociale contacten. Bij beschermd wonen woon je in een woning van de zorgaanbieder en is er 24 uur per dag begeleiding en ondersteuning oproepbaar of aanwezig.
Beschut wonen is wonen in een kleinschalige woonvorm. Bedoeld voor mensen die vanwege hun psychiatrische moeilijkheden begeleiding nodig hebben bij het wonen en het dagelijks leven.
Kleinschalige wooninitiatieven zijn woonvormen die zijn opgericht door (onder andere) familieleden en naasten van mensen met psychosegevoeligheid. Zij hebben vaak een stem in het toewijzen van de woningen en de keuze van de begeleiding.
Kleinschalige woonvormen
Speciaal voor mensen met psychosegevoeligheid zijn er allerlei woonprojecten gestart en woningen gebouwd. Vaak op initiatief van naasten, gerealiseerd samen met andere partijen. Een prettig huis met een eigen voordeur, in een veilige omgeving, met gemeenschappelijke ruimtes, met passende begeleiding. Informeer in je gemeente of bij de zorginstelling naar kleinschalige wooninitiatieven.
Kijk hieronder voor een overzicht:
Onderzoek gestart naar woon-initiatieven
Bijna 25 jaar geleden namen leden van Ypsilon het initiatief om voor hun dierbare met schizofrenie een kleinschalig woon-zorgcomplex op te richten. Ze deden dat uit onvrede over de toen bestaande GGZ-voorzieningen. Sindsdien zijn in vrijwel alle delen van het land door vergelijkbare naasten-initiatieven circa 30 woon-zorgcomplexen opgericht. Maar hoe doen ze het eigenlijk? Is het gelukt om een ander, b’ter alternatief neer te zetten? Dat onderzoeken we momenteel samen met het UMC Utrecht.
Een wooninitiatief starten?
Wil je zelf of met anderen een eigen woonvorm opstarten voor je naaste? Ypsilon brengt je in contact met andere initiatiefnemers.
Met een startersbijdrage geeft Ypsilon je een financieel steuntje in de rug. Wil je in aanmerking komen voor een startersbijdrage? Download de voorwaarden en een aanvraagformulier.
In de tussentijd kun je voor informatie en ondersteuning hier terecht:
- De Leidraad Woonkringen van Stichting Chapeau helpt je op weg bij het realiseren van zelfstandige huisvesting voor mensen met een kwetsbaarheid voor psychoses
- Stichting Terp⁴ ontwikkelde een methodiek voor het opzetten van een woonzorgproject voor mensen met schizofrenie: Visie op wonen met zorg.
Andere organisaties
Hieronder vind je een overzicht van organisaties die zich bezig houden met wonen voor kwetsbare groepen. Informeer bij de gemeente, bij MIND en bij Ypsilon wat het aanbod in de regio van je naaste is.
Chapeau Woonkringen, ontstaan uit een initiatief van leden van Ypsilon, ontwikkelde woonvormen, die speciaal geschikt zijn voor mensen met een psychische aandoening. Per 1 juli 2022 is de overkoepelende organisatie opgeheven. De lokale woonkringen in verschillende gemeenten gaan zelfstandig door.
WOPiT staat voor Wonen en Psychiatrie in Twente. WOPiT beheert meerdere kleinschalige woonprojecten voor mensen met een psychiatrische beperking. WOPiT wil de opgebouwde kennis met anderen delen en eventueel samenwerken, ook buiten Twente.
Per Saldo⁵ is de belangenvereniging van mensen met een persoonsgebonden budget. Per Saldo Wonen adviseert en ondersteunt budgethouders, ouders, familie, verwanten die een wooninitiatief willen oprichten of al hebben opgericht en dit financieren met een pgb.
Wooninitiatieven.nl⁶ is een ontmoetingssite voor mensen met een beperking en hun ouders. Hier vindt u een overzicht van wooninitiatieven, oproepen, begeleidingsmogelijkheden en veel links naar informatie over wooninitiatieven.
Vilans⁸ is het kenniscentrum voor langdurende zorg. Vilans kan advies en begeleiding bieden bij het opzetten van een kleinschalige woonvorm.
Belangenvereniging De Latei⁹ biedt ondersteuning bij het zelf opzetten van woonvormen voor mensen met een handicap in Amsterdam.
Caring communities zijn woonvoorzieningen van ca. 30 volwassen bewoners met een Ernstige Psychiatrische Aandoening (EPA). Mannen en vrouwen van verschillende leeftijden, met verschillende opleidingsniveaus, met verschillende culturele achtergronden. De bewoners worden bijgestaan door hun naastbetrokkenen, hun persoonlijk begeleiders, vrijwilligers, buurtbewoners en stagiaires.
Geen woning
Mensen met een psychische aandoening hebben meer kans om dakloos te worden. Ze raken, bijvoorbeeld door overlast, hun huis kwijt of kunnen na een opname nergens terecht. Bovendien spelen vaak meerdere problemen, zoals psychose en verslaving.
Omdat mensen vaak eerst stabiel moeten zijn voordat ze een huis kunnen krijgen, zijn ze aangewezen op daklozenopvang of vallen ze terug op familie.
Housing first werkt vanuit het idee dat je sneller opknapt als je een dak boven je hoofd hebt. Eerst een huis en dan zorg. Informeer naar Housing First in de gemeente waar je naaste woont.
Meer informatie
- Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het huisvesten van hun inwoners. Vraag de ‘onafhankelijk cliënteondersteuner’ in je gemeente naar de mogelijkheden. Deze is te vinden via het Wmo-loket. Ook naasten kunnen er terecht.
