Wonen
Wonen
Niet iedereen kan zijn eigen huisvesting succesvol regelen. En toch gun je jouw naaste een prettige, veilige plek om te wonen. Daarom namen familieleden aangesloten bij Ypsilon 25 jaar terug het initiatief om zélf een kleinschalig wooninitiatief te ontwikkelen waarin het fijn is om te wonen.
Andere naasten volgden hun voorbeeld, met als resultaat meerdere wooninitiatieven: een prettig huis met een eigen voordeur, in een veilige omgeving, met gemeenschappelijke ruimtes, met passende begeleiding.
In een reeks video’s neem je een kijkje bij drie van deze woonvormen: de Kraaipan Oase in Amsterdam, het Kick Wilstraplantsoen in Almere en Het Groene Hofje in Wageningen. Bekijk hier de video’s.
Woonvormen
Jouw naaste heeft een huur- of koopwoning en woont daar zelfstandig, alleen of met huisgenoten. Misschien is er begeleiding nodig op bepaalde gebieden (schoonmaak of administratie). Bij begeleid wonen krijg je ambulante begeleiding en ondersteuning in je eigen woning.
Beschermd wonen is een regeling voor iedereen die niet meer zelfstandig kan wonen vanwege psychische en/of psychosociale problematiek. Mensen wonen in een kamer in een instelling of wooninitiatief. De bewoners worden ondersteund in de dagelijkse activiteiten. Er is een stabiele omgeving, dagelijkse regelmaat en zinvolle dagbesteding en begeleiding bij het huishouden en het maken van sociale contacten. Bij beschermd wonen woon je in een woning van de zorgaanbieder en is er 24 uur per dag begeleiding en ondersteuning oproepbaar of aanwezig.
Beschut wonen is wonen in een kleinschalige woonvorm. Bedoeld voor mensen die vanwege hun psychiatrische moeilijkheden begeleiding nodig hebben bij het wonen en het dagelijks leven.
Kleinschalige wooninitiatieven zijn woonvormen die zijn opgericht door (onder andere) familieleden en naasten van mensen met psychosegevoeligheid. Zij hebben vaak een stem in het toewijzen van de woningen en de keuze van de begeleiding.
Kleinschalige woonvormen
Speciaal voor mensen met psychosegevoeligheid zijn er allerlei woonprojecten gestart en woningen gebouwd. Vaak op initiatief van naasten, gerealiseerd samen met andere partijen. Een prettig huis met een eigen voordeur, in een veilige omgeving, met gemeenschappelijke ruimtes, met passende begeleiding. Informeer in je gemeente of bij de zorginstelling naar kleinschalige wooninitiatieven.
Kijk hieronder voor een overzicht:
Onderzoek gestart naar wooninitiatieven
Bijna 25 jaar geleden namen leden van Ypsilon het initiatief om voor hun dierbare met schizofrenie een kleinschalig woon-zorgcomplex op te richten. Ze deden dat uit onvrede over de toen bestaande ggz-voorzieningen. Sindsdien zijn in het hele land vergelijkbare naasten-initiatieven opgericht, circa 30 inmiddels. Maar hoe doen ze het eigenlijk? Is het gelukt om een ander, beter alternatief neer te zetten? Dat onderzoeken we momenteel samen met het UMC Utrecht. Lees meer
Naar aanleiding van de eerste resultaten van het onderzoek organiseerden we op 12 december 2024 een symposium. Bekijk hier de presentaties van de sprekers.
Een wooninitiatief starten?
Wil je zelf of met anderen een eigen woonvorm opstarten voor je naaste? Ypsilon brengt je in contact met andere initiatiefnemers. Via de online groep Wonen op BovenJan vind je mensen die net als jij interesse hebben in (beschermd) wonen voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Met een startersbijdrage geeft Ypsilon je een financieel steuntje in de rug. Wil je in aanmerking komen voor een startersbijdrage? Download de voorwaarden en een aanvraagformulier.
Ypsilon werkt aan een handreiking voor starters én bestaande wooninitiatieven. In de tussentijd kun je voor informatie en ondersteuning hier terecht:
- De Leidraad Woonkringen van Stichting Chapeau helpt je op weg bij het realiseren van zelfstandige huisvesting voor mensen met een kwetsbaarheid voor psychoses
- Stichting Terp⁴ ontwikkelde een methodiek voor het opzetten van een woonzorgproject voor mensen met schizofrenie: Visie op wonen met zorg.
Andere organisaties
Hieronder vind je een overzicht van organisaties die zich bezig houden met wonen voor kwetsbare groepen. Informeer bij de gemeente, bij MIND en bij Ypsilon wat het aanbod in de regio van je naaste is.
Chapeau Woonkringen, ontstaan uit een initiatief van Ypsilonleden, ontwikkelde woonvormen die speciaal geschikt zijn voor mensen met een psychische aandoening. Per 1 juli 2022 is de overkoepelende organisatie opgeheven. De lokale woonkringen in verschillende gemeenten gaan zelfstandig door.
WOPiT staat voor Wonen en Psychiatrie in Twente. WOPiT beheert meerdere kleinschalige woonprojecten voor mensen met een psychiatrische beperking. WOPiT wil de opgebouwde kennis met anderen delen en eventueel samenwerken, ook buiten Twente.
Per Saldo⁵ is de belangenvereniging van mensen met een persoonsgebonden budget. Per Saldo Wonen adviseert en ondersteunt budgethouders, ouders, familie, verwanten die een wooninitiatief willen oprichten of al hebben opgericht en dit financieren met een pgb.
Wooninitiatieven.nl⁶ is een ontmoetingssite voor mensen met een beperking en hun ouders. Hier vind je een overzicht van wooninitiatieven, oproepen, begeleidingsmogelijkheden en veel links naar informatie over wooninitiatieven.
Vilans⁸ is het kenniscentrum voor langdurende zorg. Vilans kan advies en begeleiding bieden bij het opzetten van een kleinschalige woonvorm.
Belangenvereniging De Latei⁹ biedt ondersteuning bij het zelf opzetten van woonvormen voor mensen met een handicap in Amsterdam.
Caring communities zijn woonvoorzieningen van ca. 30 volwassen bewoners met een Ernstige Psychiatrische Aandoening (EPA). Mannen en vrouwen van verschillende leeftijden, met verschillende opleidingsniveaus, met verschillende culturele achtergronden. De bewoners worden bijgestaan door hun naastbetrokkenen, hun persoonlijk begeleiders, vrijwilligers, buurtbewoners en stagiaires.
Oproepen
Wonen in Deventer in 2026
In het voorjaar van 2026 worden in Deventer 20 nieuwe appartementen gebouwd voor zelfstandig wonen met begeleiding voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Wil jij zelfstandig wonen, en heb je behoefte aan begeleiding en ben je 18 jaar of ouder? Je kunt je nu opgeven voor onze wachtlijst van kandidaat-bewoners.
Interesse, voor jezelf of een familielid? Stuur dan een mail naar Martie van Stichting Woonkring Deventer. Heb je vragen, stel die dan ook in je mail. Je krijgt zo spoedig mogelijk antwoord.
Aanmelden voor woningen op Wickevoort
De Stichting Chapeau Woonkring Haarlemmermeer heeft 20 woningen beschikbaar in de wijk Wickevoort van het dorp Cruquius voor zelfstandig wonen met 24/7 begeleiding. De woningen zijn bestemd voor psychisch kwetsbare mensen met een WLZ-indicatie. We verwachten de oplevering van de woningen in het najaar van 2026 en zijn gestart met de selectie van kandidaat-bewoners. Heb je belangstelling, meld je dan snel aan via aanmelden@chapeau-wickevoort.nl
Lees hier verder…
Woonvoorziening Kubus Katrijp in Amsterdam-Noord zoekt bewoners
Eind 2025 opent Caring Communities de woonvoorziening Kubus-Katrijp in Amsterdam-Noord. Deze woonvoorziening in zelfbeheer is voor 30 bewoners met een psychische kwetsbaarheid. Samen met hun naasten wordt deze woonvoorziening ontwikkeld.
De werving van toekomstige bewoners en hun naasten is inmiddels gestart. We willen z.s.m. een groep kandidaat-bewoners met naasten vormen om met elkaar de community te gaan ontwikkelen. Heb je belangstelling en voldoe je aan de selectiecriteria? Schrijf je dan z.s.m. in.
Lees hier de hele oproep. Geen woning
Mensen met een psychische aandoening hebben meer kans om dakloos te worden. Ze raken, bijvoorbeeld door overlast, hun huis kwijt of kunnen na een opname nergens terecht. Bovendien spelen er vaak meerdere problemen, zoals psychose en verslaving.
Omdat mensen vaak eerst stabiel moeten zijn voordat ze een huis kunnen krijgen, zijn ze aangewezen op daklozenopvang of vallen ze terug op familie.
Housing first werkt vanuit het idee dat je sneller opknapt als je een dak boven je hoofd hebt. Eerst een huis en dan zorg. Informeer naar Housing First in de gemeente waar je naaste woont.
Meer informatie
- Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het huisvesten van hun inwoners. Vraag de ‘onafhankelijk cliëntondersteuner’ in je gemeente naar de mogelijkheden. Deze is te vinden via het Wmo-loket. Ook naasten kunnen er terecht.
