Handige hulpmiddelen
Handige hulpmiddelen
Triadekaart
Samenwerken met de naasten van je cliënten wordt steeds gewoner. Gelukkig maar, want de beste zorg komt immers voort uit de triade.
Ypsilon ontwikkelde een instrument dat helpt om die samenwerking op gang te brengen: De Triadekaart.
Hierin krijgt de naaste 7 stellingen voorgelegd. ‘Mijn naaste maakt keuzes die ik niet begrijp of moeilijk vind’ bijvoorbeeld, of: ‘Mijn verdriet doet er niet toe. Het gaat om mijn naaste.’ Hij geeft aan of hij het hiermee eens is of niet. Verdiepingsvragen kunnen helpen bij de keuze. De antwoorden met het hoogste cijfer zijn onderwerpen die voor de naaste belangrijk zijn. En dus goed om samen te bespreken.
Deze ‘Triadekaart, de naastenversie’ sluit aan bij de belangrijkste kwaliteitsstandaard voor professionals in de ggz op dit gebied: de zorgstandaard Naasten.
Geschiedenis
Al in 2009 ontwikkelde Ypsilon een eerdere versie van de kaart. Een tijd waarin er nog geen familiebeleid was, geen familie-ervaringsdeskundigen en geen familievertrouwenspersonen. Deze kaart richtte zich vooral op de taakverdeling tussen naaste, cliënt en hulpverlener. De kaart is terug te vinden in een aantal zorgstandaarden, waaronder de Zorgstandaard Psychose en de zorgstandaard Naasten. Daarnaast is de kaart door het Kwaliteitsinstituut erkend als ‘goed onderbouwde interventie’ voor de langdurige ggz. De Triadekaart werd gebruikt in zo’n 30 ggz-instellingen. Geholpen door wetenschappelijk onderzoek en ervaringen van gebruikers ontwikkelde Ypsilon in 2022 een nieuwe versie. Deze nieuwe versie is speciaal bedoeld voor naasten. Wellicht volgen er ooit varianten vanuit de perspectieven van cliënt en professional.
Download hem, deel hem uit aan naasten, wijs ze erop!
Hoe kom je aan een Triadekaart?
Download hier een los exemplaar. Een gedrukte versie kun je in onze webshop bestellen.
Professionals of instellingen die de kaart zelf willen verspreiden kunnen voor meer informatie terecht bij het landelijk bureau. Bel naar (088) 0002120 of mail naar triadekaart@ypsilon.org.
Quickscan GGZ Werken met familie
Inzicht in eigen familiebeleid? Doe de quickscan!
Goede zorg aan cliënten kan niet zonder samen te werken met familie of naasten. Bijna alle GGZ-instellingen hebben inmiddels -op papier- familiebeleid ontwikkeld. Dat moet ook wel, want steeds nadrukkelijker kijken instanties als de zorgverzekeraar en de inspectie hoe jouw organisatie op dit gebied presteert. De generieke module over naasten legt het bovendien als veldnorm op. Maar familiebeleid vertalen naar de praktijk is niet makkelijk. Waar te beginnen? En hoe komt je van ‘hoe dan’ naar ‘doe dan’? Er is een simpel online instrument dat je hierbij kan helpen: de Quickscan GGZ ‘Werken met familie’.
Waarom zou je?
Een gedegen en op de werkvloer merkbaar familiebeleid kan ervoor zorgen dat:
- de kwaliteit van de behandeling verbetert
- de in-, door- en uitstroom van patiënten goed verloopt
- de familie op alle fronten betrokken wordt en de rol krijgt die past bij deze tijd van ambulantisering en beddenreductie
- er aansluiting is met het voorliggende veld (denk aan preventie, KOPP/KVO) en het achterliggend veld (de Wmo).
- de kosten van de zorg worden teruggedrongen
- en als je het mensen vraagt die dit goed in de vingers hebben: het werk wordt er leuker door.
Hoe werkt de Quickscan?
De Quickscan GGZ ‘Werken met familie’ is een handig en toegankelijk online in te vullen instrument waarmee jouw instelling per afdeling of per team het eigen familiebeleid kan toetsen. De Quickscan bevat 5 thema’s over de dagelijkse praktijk op de afdeling en 2 op beleidsniveau:
- informeren
- bejegenen
- samenwerken
- ondersteunen
- bereikbaarheid
- aanbod familie
- familiebeleid
Elk thema bevat vragen waarop medewerkers kunnen aangeven of het goed gaat of beter kan. Binnen een minuut of tien heb je zo een eerste beeld van hoe een afdeling ervoor staat als het gaat om het samenwerken met en ondersteunen van familie en naasten. Hoe meer medewerkers de Quickscan invullen, hoe betrouwbaarder het beeld.
Spiegelscan voor familie en naasten
Pas echt van waarde wordt het, als ook de doelgroep zélf een oordeel kan vellen. Daartoe is de spiegelscan ontwikkeld, die dezelfde thema’s uitvraagt, maar dan vanuit het perspectief van familie en naasten. Het taalgebruik van de beide instrumenten is bewust eenvoudig gehouden (lees: B1-niveau), zodat vrijwel iedereen ze kan gebruiken. Familie en naasten zijn vanuit de professional-versie eenvoudig uit te nodigen om mee te doen. Hun oordeel wordt automatisch gekoppeld aan de juiste afdeling.
De uitkomsten
Na het invullen wordt in de vorm van een rapportcijfer duidelijk hoe de score is voor familiebeleid als geheel en voor de onderdelen afzonderlijk. Wat al goed gaat wordt duidelijk en ook waar de belangrijkste kansen voor verbetering liggen. Voor die verbeteringen worden per thema informatiebronnen, tips en interventies aangereikt. Door de Quickscan te herhalen kunnen verbeteringen vervolgens door de tijd heen gevolgd worden. Ook kunnen afdelingen of locaties onderling worden vergeleken. Daarmee wordt de Quickscan interessant voor benchmarking, voor verantwoording én als marketinginstrument.
Familieminded
De Quickscan GGZ kan eigenstandig worden gebruikt, maar ook als onderdeel van het adviestraject ‘Familieminded’ dat familieorganisaties binnen MIND hebben ontwikkeld. Op 12 juli 2018 ontving afdeling Kastanjehof van GGZ Centraal de eerste ster in het kader van dit traject. Sindsdien zijn ook andere organisaties aan de slag gegaan met dit traject.
Kosten
Iedereen kan de Quickscan gratis proberen. Maar voor een gestructureerde aanpak is meer nodig. MIND Ypsilon kan je een compleet rapport met scores van de medewerkers en familie/naasten bieden zodat je een totaalbeeld krijgt hoe de afdeling met familie omgaat. Hiermee nemen we je veel werk uit handen. Wij bieden ondersteuning bij technische voorbereidingen, controle over de voortgang en een rapport met de resultaten en analyse. Daarnaast kan MIND Ypsilon helpen bij het betrekken van naasten (via voorbeeldmails en dergelijke) en aandacht genereren via persberichten en sociale media. Wil je de Quickscan op meerdere afdelingen tegelijk invoeren, dan leveren wij een offerte op maat.
Over de totstandkoming
De Quickscan GGZ Werken met familie is ontwikkeld door MIND Ypsilon in samenwerking met GGZ-instellingen Antes en Altrecht.
Interesse?
Instellingen die interesse hebben in het uitvoeren van de Quickscan kunnen zich melden bij het landelijk bureau van MIND Ypsilon: bel (088) 0002120 of per mail: support@quickscanggz.nl.
Quickscan Welzijn
De Quickscan Welzijn is ontwikkeld door de collega’s van MIND Naasten centraal en juist bedoeld voor medewerkers van welzijnsorganisaties, om na te gaan hoe zij ervoor staan op het gebied van GGz-mantelzorgondersteuning. Heb je hen voldoende in beeld en sluit je aanbod aan op hun behoeften? Hoe zit het met de kennis over GGz-mantelzorgers bij je medewerkers en in hoeverre weten andere organisaties dat jouw organisatie GGz-mantelzorgers ondersteunt?
Werkkaarten en infographics
Met deze tools pas je de Generieke module Naasten als kwaliteitsstandaard direct toe in je werk.
In de Werkkaart Samenwerken en ondersteunen naasten wordt omschreven wat je als professional kan doen om de samenwerking met naasten vorm te geven.
In de Werkkaart Privacy wordt ingegaan op de visie triadisch werken vanuit de herstelgedachte en het delen van informatie met de naasten, gezien vanuit het kader van de AVG.
Implementeren van naastenbeleid vraagt aan bestuurders en beleidsmakers om helder beleid te formuleren en daar vervolgens achter te staan. Daarnaast zijn er stappen en vaardigheden nodig om dit beleid vorm te geven in de praktijk. Op de Werkkaart Familie en naastenbeleid vind je houvast om beleid te formuleren en antwoord te vinden op de vertaling van naastenbeleid naar de praktijk.
In de Generieke module Naasten staan het ondersteunen van naasten en de samenwerking tussen patiënt, zijn naasten en de hulpverleners centraal. De Werkkaart Triadisch werken geeft toelichting op het proces van samenwerken met de naasten, het triadisch werken. Wat houdt het in en hoe krijgt triadisch werken vorm?
De meeste patiënten werken graag samen met hun naaste(n) aan herstel. Voor sommige patiënten zijn er echter redenen waarom ze dit niet willen. Bijvoorbeeld als ze vinden dat hun naasten geen begrip tonen voor hun situatie. Hoewel deze patiënten de boodschap onderschrijven dat je in een sociale context leeft, staan ze ambivalent tegenover de Generieke module Naasten. Op de Werkkaart Patiënt houdt naaste af wordt geschetst hoe je als professional kunt omgaan met ambivalente gevoelens.
De Infographic Gespreksondersteuning voor het betrekken van naasten ondersteunt het gesprek met naasten en laat zien welke onderwerpen aan bod kunnen komen. Denk aan evenwicht tussen draagkracht en draaglast, de verschillende fasen van herstel, maar ook aan het afstemmen van verwachtingen.
Directe naasten zijn vaak een vader, moeder, broer, zus, partner, of goede vriend. Kern van de primaire rol van naasten is het delen van lief en leed. Het gaat hier om een wederkerige relatie waarin men geeft en neemt: naasten bieden elkaar zowel praktische als emotionele steun op het moment dat de ander het nodig heeft. Daarnaast kan de naaste een rol vervullen als informatiebron, co-begeleider, mantelzorger en zorgvrager. Als professionals is het goed te weten welke rollen de naaste vervuld. De Infographic Verschillende rollen van naasten laat het zien.
Informatie over bekostiging
Wordt de tijd die je als hulpverlener stopt in het werken met naasten ook vergoed? Het simpele antwoord: ja. Dat geldt zowel voor de reguliere ggz als voor de forensische zorg. Omdat er nogal wat misverstanden over waren, maakte de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) er een speciale kaart over: de “Informatiekaart Naasten in het zorgprestatiemodel in de ggz en de fz“.
Onderzoeksondersteuning
Ben je onderzoeker en wil je onze hulp bij jouw onderzoek?
MIND Ypsilon ontwikkelde haar eigen Kennisagenda, die ze vastlegde in een Visiesheet. Hoe meer je vraag aansluit op deze agenda, des te enthousiaster je op onze ondersteuning kunt rekenen!
Om je snel en op maat van dienst te kunnen zijn ontwikkelden we de Keuzehulp Onderzoeksondersteuning.
PGOsupport maakte overigens verder een mooi rijtje aanbevelingen om patiënten/familieleden gedegen bij onderzoek te betrekken (bron: Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, jaargang 94 (2016) 3, 91-100).
Meer informatie
- Voor meer informatie over de Triadekaart en de Quickscan GGZ: Heleen Schönau, (088) 0002120 of hschonau@ypsilon.org
- Voor meer informatie over de Quickscan Welzijn: mail MIND Naasten Centraal: info@labyrint-in-perspectief.nl
- Voor meer informatie over het traject ‘Familieminded’: Margriet Paalvast, (033) 303 2333 of margriet.paalvast@wijzijnmind.nl
- Boek ‘Ik ben niet ziek, ik heb geen hulp nodig!’
- Onze Vlaamse collega’s van Similes en het Familieplatform maakten onder de naam familie-praktijk.be een inspirerende site voor professionals, met een overzicht van goede praktijken en methodieken.