“Hoe kan het dat geen van de Kamerleden een vraag heeft gesteld over de 6.000 meest kwetsbare GGZ-patiënten die buiten de boot vallen? Zijn de fracties het daar mee eens dan? Of interesseert het ze niet?” De vraag bleef vanmiddag pijnlijk in de lucht hangen aan het slot van een hoorzitting die de Tweede Kamer had georganiseerd. Thema: de toekomst van de toekomst van de langdurige zorg. De vragensteller: Nic Vos de Wael, namens de gezamenlijke cliënten- en familieorganisaties in de GGZ, waaronder de achterban van Ypsilon. Met een niet mis te verstane boodschap: “Zelfredzaamheid klinkt mooi, maar door het tempo, de bijkomende bezuinigingen én allerlei onduidelijkheden hebben geen vertrouwen in de plannen van de staatsecretaris.”

Een maand eerder had staatssecretaris Van Rijn van VWS in een brief aan de Tweede Kamer uitgelegd wat zijn visie was op de toekomst van de langdurige zorg. Ter voorbereiding van een groot debat had de Kamer gisteren en vandaag tal van belangenorganisaties uitgenodigd om alvast op de plannen te reageren. Het Landelijk Platform GGz (LPGGz), de NPCF, het Platform VG, Per Saldo en de Anbo verwoordden hun bezorgdheid niet alleen in één gezamenlijke brief, maar deden ook nog eens mondeling een beroep op de staatssecretaris en de Kamer om de plannen bij te stellen. De schriftelijke reactie is terug te vinden op www.ypsilon.org/politiek.

Uit het betoog dat Vos de Wael hield namens de organisaties van het LPGGz sprak grote zorg over de gevolgen voor mensen met psychiatrische problemen. Hij liep het rijtje langs: Een groep van 6.000 patiënten op langverblijfafdelingen lijken in de plannen van Van Rijn geen plek te krijgen in de kern-AWBZ. Degenen die wél aanspraak kunnen maken op wat van de AWBZ overblijft, zijn echter nauwelijks beter af. “Er zijn investeringen nodig om voor die groep een betere plek te realiseren, juist omdat ze als zwaarste groep achterblijven.” Maar ook zelfstandig wonende patiënten kunnen zorg nodig hebben en de vraag is of ze dat krijgen nu gemeentes met de komst van de Wmo alleen maar nog denken in participatie en niet meer aan zorg.

Zijn verhaal werd ondersteund door de vertegenwoordigers van andere patiëntenorganisaties die in dezelfde ronde werden verwoord. Meerdere sprekers benadrukten ook de zware rol die familieleden toegeschoven kregen. “De cliënt mag dan op papier een grotere inbreng krijgen, maar daar staat tegenover dat zijn familie daar juist op inlevert. En mantelzorgers doen al heel veel”, waarschuwde Julie Meerveld van Alzheimer Nederland. “Daar hebben geen enkele verplichting van de gemeente voor nodig, zoals de VNG bepleit, want ze voelen bij zichzelf al de verplichting.”

Wat is er dan wel nodig voordat de samenleving bereid is mee te gaan met de ingezette politieke koers, wilde de Kamer weten. Een gastvrije samenleving die niet stigmatiseert, kansen op werk en een goede daginvulling en ondersteuning van mantelzorgers, somde Nic Vos de Wael op. “En deskundigheid in de ondersteuning van die mantelzorg”, vulde Meerveld aan. “Zowel bij professionals als bij de vrijwilligers.”

Binnenkort zal duidelijk worden wat de Kamerleden iets heeft opgestoken van de 43 belangengroepen die in twee dagen hoorzitting aan het woord kwamen. En of ze zich alsnog sterk gaat maken voor de 6.000 vergeten patienten in de GGZ Dan debatteert de Kamer met de hoofdpersoon in kwestie: staatssecretaris Van Rijn.